Nhập Tên cần tra
苦
Âm Hán Việt: cổ, khổ
Âm Pinyin: gǔ ㄍㄨˇ, kǔ ㄎㄨˇ
Tổng nét: 8
Bộ: thảo 艸 (+5 nét)
Lục thư: hình thanh
Hình thái: ⿱艹古
Nét bút: 一丨丨一丨丨フ一
Thương Hiệt: TJR (廿十口)
Unicode: U+82E6
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: rất cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: rất cao
Âm Pinyin: gǔ ㄍㄨˇ, kǔ ㄎㄨˇ
Tổng nét: 8
Bộ: thảo 艸 (+5 nét)
Lục thư: hình thanh
Hình thái: ⿱艹古
Nét bút: 一丨丨一丨丨フ一
Thương Hiệt: TJR (廿十口)
Unicode: U+82E6
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: rất cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: rất cao
1. (Danh) Vị đắng. § Trái với “cam” 甘, “điềm” 甜. ◇Tuân Tử 荀子: “Cam, khổ, hàm, đạm, tân, toan, kì vị dĩ khẩu dị” 甘, 苦, 咸, 淡, 辛, 酸, 奇味以口异 (Chánh danh 正名) Ngọt, đắng, mặn, nhạt, cay, chua, là các vị lấy miệng mà phân biệt.
2. (Danh) Cảnh huống khó chịu đựng. ◎Như: “thụ khổ thụ nan” 受苦受难 chịu khổ chịu khó, “khổ tận cam lai” 苦尽甘来 hết khổ tới sướng. ◇Nguyễn Du 阮攸: “Tảo hàn dĩ giác vô y khổ” 早寒已觉无衣苦 (Thu dạ 秋夜) Lạnh sơ mới hiểu cái khổ không có quần áo.
3. (Động) Chịu đựng vất vả, cực nhọc. ◎Như: “khổ tâm cô nghệ” 苦心孤诣 khổ lòng một mình tới, vất vả để đạt tới chỗ cao sâu.
4. (Động) Thử thách, làm cho khốn khó, ma luyện. ◇Mạnh Tử 孟子: “Thiên tương giáng đại nhậm ư tư nhân dã, tất tiên khổ kì tâm chí, lao kì cân cốt” 天将降大任于斯人也, 必先苦其心志, 劳其筋骨 (Cáo tử hạ 告子下) Trời định giao cho người nào trách nhiệm lớn lao, ắt trước tiên làm cho khốn khó tâm chí, nhọc nhằn gân cốt.
5. (Động) Lo, sợ, ngại. ◇Hán Thư 汉书: “Đình trường thê khổ chi, nãi thần xuy nhục thực” 亭长妻苦之, 乃晨炊蓐食 (Hàn Tín truyện 韩信传) Vợ viên đình trưởng lo ngại (Hàn Tín xin ăn bám), bèn thối cơm sáng ăn ngay trên giường.
6. (Tính) Đắng. ◎Như: “khổ qua” 苦瓜 mướp đắng, “khổ trà” 苦茶 trà đắng.
7. (Tính) Khốn khó, cay đắng. ◎Như: “khổ cảnh” 苦境 tình cảnh khốn khó.
8. (Tính) Buồn rầu, sầu muộn. ◎Như: “sầu mi khổ kiểm” 愁眉苦脸 mặt mày rầu rĩ. ◇Lí Bạch 李白: “Thú khách vọng biên sắc, Tư quy đa khổ nhan” 戍客望边色, 思归多苦颜 (Quan san nguyệt 关山月) Lính thú trông cảnh sắc nơi biên giới, Nghĩ tới ngày về, vẻ mặt bao sầu muộn.
9. (Phó) Hết sức, hết lòng. ◎Như: “khổ khuyến” 苦劝 hết lòng khuyên nhủ, “khổ gián” 苦谏 hết sức can ngăn.
10. Một âm là “cổ”. (Danh) Sự xấu xí. ◇Chu Lễ 周礼: “Biện kì cổ lương” 辨其苦良 (Thiên quan 天官) Phân biệt xấu xí và tốt đẹp.
2. (Danh) Cảnh huống khó chịu đựng. ◎Như: “thụ khổ thụ nan” 受苦受难 chịu khổ chịu khó, “khổ tận cam lai” 苦尽甘来 hết khổ tới sướng. ◇Nguyễn Du 阮攸: “Tảo hàn dĩ giác vô y khổ” 早寒已觉无衣苦 (Thu dạ 秋夜) Lạnh sơ mới hiểu cái khổ không có quần áo.
3. (Động) Chịu đựng vất vả, cực nhọc. ◎Như: “khổ tâm cô nghệ” 苦心孤诣 khổ lòng một mình tới, vất vả để đạt tới chỗ cao sâu.
4. (Động) Thử thách, làm cho khốn khó, ma luyện. ◇Mạnh Tử 孟子: “Thiên tương giáng đại nhậm ư tư nhân dã, tất tiên khổ kì tâm chí, lao kì cân cốt” 天将降大任于斯人也, 必先苦其心志, 劳其筋骨 (Cáo tử hạ 告子下) Trời định giao cho người nào trách nhiệm lớn lao, ắt trước tiên làm cho khốn khó tâm chí, nhọc nhằn gân cốt.
5. (Động) Lo, sợ, ngại. ◇Hán Thư 汉书: “Đình trường thê khổ chi, nãi thần xuy nhục thực” 亭长妻苦之, 乃晨炊蓐食 (Hàn Tín truyện 韩信传) Vợ viên đình trưởng lo ngại (Hàn Tín xin ăn bám), bèn thối cơm sáng ăn ngay trên giường.
6. (Tính) Đắng. ◎Như: “khổ qua” 苦瓜 mướp đắng, “khổ trà” 苦茶 trà đắng.
7. (Tính) Khốn khó, cay đắng. ◎Như: “khổ cảnh” 苦境 tình cảnh khốn khó.
8. (Tính) Buồn rầu, sầu muộn. ◎Như: “sầu mi khổ kiểm” 愁眉苦脸 mặt mày rầu rĩ. ◇Lí Bạch 李白: “Thú khách vọng biên sắc, Tư quy đa khổ nhan” 戍客望边色, 思归多苦颜 (Quan san nguyệt 关山月) Lính thú trông cảnh sắc nơi biên giới, Nghĩ tới ngày về, vẻ mặt bao sầu muộn.
9. (Phó) Hết sức, hết lòng. ◎Như: “khổ khuyến” 苦劝 hết lòng khuyên nhủ, “khổ gián” 苦谏 hết sức can ngăn.
10. Một âm là “cổ”. (Danh) Sự xấu xí. ◇Chu Lễ 周礼: “Biện kì cổ lương” 辨其苦良 (Thiên quan 天官) Phân biệt xấu xí và tốt đẹp.
Từ điển phổ thông
1. khổ cực
2. cố gắng hết sức
2. cố gắng hết sức
Từ điển trích dẫn
1. (Danh) Vị đắng. § Trái với “cam” 甘, “điềm” 甜. ◇Tuân Tử 荀子: “Cam, khổ, hàm, đạm, tân, toan, kì vị dĩ khẩu dị” 甘, 苦, 咸, 淡, 辛, 酸, 奇味以口异 (Chánh danh 正名) Ngọt, đắng, mặn, nhạt, cay, chua, là các vị lấy miệng mà phân biệt.
2. (Danh) Cảnh huống khó chịu đựng. ◎Như: “thụ khổ thụ nan” 受苦受难 chịu khổ chịu khó, “khổ tận cam lai” 苦尽甘来 hết khổ tới sướng. ◇Nguyễn Du 阮攸: “Tảo hàn dĩ giác vô y khổ” 早寒已觉无衣苦 (Thu dạ 秋夜) Lạnh sơ mới hiểu cái khổ không có quần áo.
3. (Động) Chịu đựng vất vả, cực nhọc. ◎Như: “khổ tâm cô nghệ” 苦心孤诣 khổ lòng một mình tới, vất vả để đạt tới chỗ cao sâu.
4. (Động) Thử thách, làm cho khốn khó, ma luyện. ◇Mạnh Tử 孟子: “Thiên tương giáng đại nhậm ư tư nhân dã, tất tiên khổ kì tâm chí, lao kì cân cốt” 天将降大任于斯人也, 必先苦其心志, 劳其筋骨 (Cáo tử hạ 告子下) Trời định giao cho người nào trách nhiệm lớn lao, ắt trước tiên làm cho khốn khó tâm chí, nhọc nhằn gân cốt.
5. (Động) Lo, sợ, ngại. ◇Hán Thư 汉书: “Đình trường thê khổ chi, nãi thần xuy nhục thực” 亭长妻苦之, 乃晨炊蓐食 (Hàn Tín truyện 韩信传) Vợ viên đình trưởng lo ngại (Hàn Tín xin ăn bám), bèn thối cơm sáng ăn ngay trên giường.
6. (Tính) Đắng. ◎Như: “khổ qua” 苦瓜 mướp đắng, “khổ trà” 苦茶 trà đắng.
7. (Tính) Khốn khó, cay đắng. ◎Như: “khổ cảnh” 苦境 tình cảnh khốn khó.
8. (Tính) Buồn rầu, sầu muộn. ◎Như: “sầu mi khổ kiểm” 愁眉苦脸 mặt mày rầu rĩ. ◇Lí Bạch 李白: “Thú khách vọng biên sắc, Tư quy đa khổ nhan” 戍客望边色, 思归多苦颜 (Quan san nguyệt 关山月) Lính thú trông cảnh sắc nơi biên giới, Nghĩ tới ngày về, vẻ mặt bao sầu muộn.
9. (Phó) Hết sức, hết lòng. ◎Như: “khổ khuyến” 苦劝 hết lòng khuyên nhủ, “khổ gián” 苦谏 hết sức can ngăn.
10. Một âm là “cổ”. (Danh) Sự xấu xí. ◇Chu Lễ 周礼: “Biện kì cổ lương” 辨其苦良 (Thiên quan 天官) Phân biệt xấu xí và tốt đẹp.
2. (Danh) Cảnh huống khó chịu đựng. ◎Như: “thụ khổ thụ nan” 受苦受难 chịu khổ chịu khó, “khổ tận cam lai” 苦尽甘来 hết khổ tới sướng. ◇Nguyễn Du 阮攸: “Tảo hàn dĩ giác vô y khổ” 早寒已觉无衣苦 (Thu dạ 秋夜) Lạnh sơ mới hiểu cái khổ không có quần áo.
3. (Động) Chịu đựng vất vả, cực nhọc. ◎Như: “khổ tâm cô nghệ” 苦心孤诣 khổ lòng một mình tới, vất vả để đạt tới chỗ cao sâu.
4. (Động) Thử thách, làm cho khốn khó, ma luyện. ◇Mạnh Tử 孟子: “Thiên tương giáng đại nhậm ư tư nhân dã, tất tiên khổ kì tâm chí, lao kì cân cốt” 天将降大任于斯人也, 必先苦其心志, 劳其筋骨 (Cáo tử hạ 告子下) Trời định giao cho người nào trách nhiệm lớn lao, ắt trước tiên làm cho khốn khó tâm chí, nhọc nhằn gân cốt.
5. (Động) Lo, sợ, ngại. ◇Hán Thư 汉书: “Đình trường thê khổ chi, nãi thần xuy nhục thực” 亭长妻苦之, 乃晨炊蓐食 (Hàn Tín truyện 韩信传) Vợ viên đình trưởng lo ngại (Hàn Tín xin ăn bám), bèn thối cơm sáng ăn ngay trên giường.
6. (Tính) Đắng. ◎Như: “khổ qua” 苦瓜 mướp đắng, “khổ trà” 苦茶 trà đắng.
7. (Tính) Khốn khó, cay đắng. ◎Như: “khổ cảnh” 苦境 tình cảnh khốn khó.
8. (Tính) Buồn rầu, sầu muộn. ◎Như: “sầu mi khổ kiểm” 愁眉苦脸 mặt mày rầu rĩ. ◇Lí Bạch 李白: “Thú khách vọng biên sắc, Tư quy đa khổ nhan” 戍客望边色, 思归多苦颜 (Quan san nguyệt 关山月) Lính thú trông cảnh sắc nơi biên giới, Nghĩ tới ngày về, vẻ mặt bao sầu muộn.
9. (Phó) Hết sức, hết lòng. ◎Như: “khổ khuyến” 苦劝 hết lòng khuyên nhủ, “khổ gián” 苦谏 hết sức can ngăn.
10. Một âm là “cổ”. (Danh) Sự xấu xí. ◇Chu Lễ 周礼: “Biện kì cổ lương” 辨其苦良 (Thiên quan 天官) Phân biệt xấu xí và tốt đẹp.
Từ điển Thiều Chửu
① Ðắng. Như khổ qua 苦瓜 mướp đắng.
② Khốn khổ, tân khổ. Phàm những gì khó nhịn được đều gọi là khổ. Như khổ cảnh 苦境 cảnh khổ, khổ huống 苦况 nỗi khổ, người ít từng trải gọi là bất tri cam khổ 不知甘苦 không biết ngọt đắng. Nguyễn Du 阮攸: Tảo hàn dĩ giác vô y khổ 早寒已觉无衣苦 Lạnh sơ đã khổ phần không áo.
③ Lo quá, vì cảnh ngoài bách đến làm cho khó chịu gọi là khổ, như khổ hàn 苦寒 rét khổ, khổ nhiệt 苦热 nóng khổ.
④ Chịu khó. Như khắc khổ 刻苦, khổ tâm cô nghệ 苦心孤诣 khổ lòng một mình tới.
⑤ Rất, mãi. Như khổ khẩu 苦口 nói mãi, khổ cầu 苦求 cầu mãi.
⑥ Lo, mắc.
⑦ Một âm là cổ. Xấu xí.
② Khốn khổ, tân khổ. Phàm những gì khó nhịn được đều gọi là khổ. Như khổ cảnh 苦境 cảnh khổ, khổ huống 苦况 nỗi khổ, người ít từng trải gọi là bất tri cam khổ 不知甘苦 không biết ngọt đắng. Nguyễn Du 阮攸: Tảo hàn dĩ giác vô y khổ 早寒已觉无衣苦 Lạnh sơ đã khổ phần không áo.
③ Lo quá, vì cảnh ngoài bách đến làm cho khó chịu gọi là khổ, như khổ hàn 苦寒 rét khổ, khổ nhiệt 苦热 nóng khổ.
④ Chịu khó. Như khắc khổ 刻苦, khổ tâm cô nghệ 苦心孤诣 khổ lòng một mình tới.
⑤ Rất, mãi. Như khổ khẩu 苦口 nói mãi, khổ cầu 苦求 cầu mãi.
⑥ Lo, mắc.
⑦ Một âm là cổ. Xấu xí.
Từ điển Trần Văn Chánh
① Đắng: 这葯苦极了 Thuốc này đắng quá; 良葯苦口利于病 Thuốc đắng dã tật;
② Khổ cực, cay đắng: 苦日子过去了 Những ngày khổ cực đã qua rồi;
③ Khổ vì, cực vì: 从前他苦不识字 Trước kia anh ấy khổ vì không biết chữ;
④ Cần cù, gắng gỏi, chịu khó: 苦学 Cần cù học tập;
⑤ (văn) Rất, cố sức, hết sức, mãi: 苦口 Nói mãi; 苦求 Cầu mãi;
⑥ (văn) Lo, mắc;
⑦ (văn) Rít: 斲轮徐则 甘而不固，疾则苦而不入 Đẽo bánh xe nếu đẽo chậm thì lỏng lẻo không chặt, nhanh thì rít ráp khó tra vào (Trang tử: Thiên đạo);
⑧ (văn) Nhiều: 农之用力最苦 Nhà nông cày ruộng dùng sức nhiều hơn cả (Thương Quân thư);
⑨ (văn) Xấu xí.
② Khổ cực, cay đắng: 苦日子过去了 Những ngày khổ cực đã qua rồi;
③ Khổ vì, cực vì: 从前他苦不识字 Trước kia anh ấy khổ vì không biết chữ;
④ Cần cù, gắng gỏi, chịu khó: 苦学 Cần cù học tập;
⑤ (văn) Rất, cố sức, hết sức, mãi: 苦口 Nói mãi; 苦求 Cầu mãi;
⑥ (văn) Lo, mắc;
⑦ (văn) Rít: 斲轮徐则 甘而不固，疾则苦而不入 Đẽo bánh xe nếu đẽo chậm thì lỏng lẻo không chặt, nhanh thì rít ráp khó tra vào (Trang tử: Thiên đạo);
⑧ (văn) Nhiều: 农之用力最苦 Nhà nông cày ruộng dùng sức nhiều hơn cả (Thương Quân thư);
⑨ (văn) Xấu xí.
Từ điển Nguyễn Quốc Hùng
Tên một thứ cỏ dùng làm vị thuốc Bắc, còn gọi là Đại khổ — Vị đắng. Td: Tân khổ ( cay đắng ). Cung oán ngâm khúc có câu: » Mùi tục luỵ lưỡi tê tân khổ « — Hoạn nạn — Mệt nhọc. Chịu đựng một cách khó nhọc — Rất. Lắm.