Nhập Tên cần tra
可
Âm Hán Việt: khả, khắc
Âm Pinyin: kě ㄎㄜˇ, kè ㄎㄜˋ
Tổng nét: 5
Bộ: khẩu 口 (+2 nét)
Lục thư: hình thanh & hội ý
Hình thái: ⿹丁口
Nét bút: 一丨フ一丨
Thương Hiệt: MNR (一弓口)
Unicode: U+53EF
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: rất cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: rất cao
Âm Pinyin: kě ㄎㄜˇ, kè ㄎㄜˋ
Tổng nét: 5
Bộ: khẩu 口 (+2 nét)
Lục thư: hình thanh & hội ý
Hình thái: ⿹丁口
Nét bút: 一丨フ一丨
Thương Hiệt: MNR (一弓口)
Unicode: U+53EF
Độ thông dụng trong Hán ngữ cổ: rất cao
Độ thông dụng trong tiếng Trung hiện đại: rất cao
Từ điển phổ thông
có thể
Từ điển trích dẫn
1. (Động) Ưng cho, đồng ý, chấp thuận, tán thành. ◎Như: “hứa khả” 许可 ưng thuận. ◇Sử Kí 史记: “Thủy Hoàng khả kì nghị, thu khứ thi thư bách gia chi ngữ dĩ ngu bách tính, sử thiên hạ vô dĩ cổ phi kim” 始皇可其议, 收去诗书百家之语以愚百姓, 使天下无以古非今 (Lí Tư truyện 李斯传) (Tần) Thủy Hoàng chuẩn y lời tấu ấy, thu các sách Kinh Thi, Kinh Thư, Bách gia để làm trăm họ ngu tối, khiến cho thiên hạ không được lấy xưa mà chê nay.
2. (Động) Hợp, thích nghi. ◇Trang Tử 庄子: “Kì vị tương phản, nhi giai khả ư khẩu” 其味相反, 而皆可于口 (Thiên vận 天运) Vị nó khác nhau, nhưng đều vừa miệng (hợp khẩu, ngon miệng).
3. (Động) Khỏi bệnh. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三国演义: “Đãi quân sư bệnh khả, hành chi vị trì” 待军师病可, 行之未迟 (Đệ bát thập hồi) Đợi quân sư (Khổng Minh) khỏi bệnh rồi làm theo cũng chưa muộn.
4. (Động) Đáng. ◎Như: “khả quý” 可贵 đáng quý, “khả kính” 可敬 đáng kính.
5. (Phó) Có thể, được, đủ. ◎Như: “nhĩ khả dĩ tẩu liễu” 你可以走了 anh có thể đi được rồi. ◇Vương Sung 王充: “Nhân chi tính, thiện khả biến vi ác, ác khả biến vi thiện” 人之性, 善可变为恶, 恶可变为善 (Luận hành 论衡, Suất tính 率性) Tính người ta, lành có thể biến thành ác, ác có thể biến thành lành.
6. (Phó) Khoảng, ước chừng. ◇Vương Duy 王维: “Lạc Dương nữ nhi đối môn cư, Tài khả dong nhan thập ngũ dư” 洛阳女儿对门居, 纔可容颜十五馀 (Lạc Dương nữ nhi hành 洛阳女儿行) Cô gái người Lạc Dương ở nhà trước mặt, Dung mạo vừa hơn khoảng mười lăm tuổi.
7. (Phó) Biểu thị nghi vấn: có không, phải chăng. ◎Như: “nhĩ khả tri đạo” 你可知道 anh có biết không? “nhĩ khả tưởng quá” 你可想过 anh đã nghĩ tới chưa?
8. (Phó) Biểu thị phản vấn: sao lại, vì sao. ◇Sầm Tham 岑参: “Khả tri niên tứ thập, Do tự vị phong hầu” 可知年四十, 犹自未封侯 (Bắc đình tác 北庭作) Làm sao biết đến tuổi bốn mươi, Vẫn chưa được phong hầu.
9. (Phó) Thật, thật là. ◇Thủy hử truyện 水浒传: “Cốc vũ sơ tình, khả thị lệ nhân thiên khí” 穀雨初晴, 可是丽人天气 (Đệ thất thập tam hồi) Ngày cốc vũ (hai mươi hoặc hai mươi mốt tháng tư âm lịch) vừa tạnh ráo, khí trời thật là tươi đẹp.
10. (Liên) Nhưng, song. ◎Như: “tha tuy nhiên bổn, khả ngận dụng công” 他虽然笨, 可很用功 anh ta tuy cục mịch, nhưng lại rất cần cù.
11. (Tính) Tốt, đẹp. ◎Như: “khả nhân” 可人 người có tính tình đức hạnh tốt.
12. (Danh) Họ “Khả”.
13. Một âm là “khắc”. (Danh) “Khắc Hàn” 可汗 các nước bên Tây Vực gọi vua chúa họ là “Khắc Hàn”.
2. (Động) Hợp, thích nghi. ◇Trang Tử 庄子: “Kì vị tương phản, nhi giai khả ư khẩu” 其味相反, 而皆可于口 (Thiên vận 天运) Vị nó khác nhau, nhưng đều vừa miệng (hợp khẩu, ngon miệng).
3. (Động) Khỏi bệnh. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三国演义: “Đãi quân sư bệnh khả, hành chi vị trì” 待军师病可, 行之未迟 (Đệ bát thập hồi) Đợi quân sư (Khổng Minh) khỏi bệnh rồi làm theo cũng chưa muộn.
4. (Động) Đáng. ◎Như: “khả quý” 可贵 đáng quý, “khả kính” 可敬 đáng kính.
5. (Phó) Có thể, được, đủ. ◎Như: “nhĩ khả dĩ tẩu liễu” 你可以走了 anh có thể đi được rồi. ◇Vương Sung 王充: “Nhân chi tính, thiện khả biến vi ác, ác khả biến vi thiện” 人之性, 善可变为恶, 恶可变为善 (Luận hành 论衡, Suất tính 率性) Tính người ta, lành có thể biến thành ác, ác có thể biến thành lành.
6. (Phó) Khoảng, ước chừng. ◇Vương Duy 王维: “Lạc Dương nữ nhi đối môn cư, Tài khả dong nhan thập ngũ dư” 洛阳女儿对门居, 纔可容颜十五馀 (Lạc Dương nữ nhi hành 洛阳女儿行) Cô gái người Lạc Dương ở nhà trước mặt, Dung mạo vừa hơn khoảng mười lăm tuổi.
7. (Phó) Biểu thị nghi vấn: có không, phải chăng. ◎Như: “nhĩ khả tri đạo” 你可知道 anh có biết không? “nhĩ khả tưởng quá” 你可想过 anh đã nghĩ tới chưa?
8. (Phó) Biểu thị phản vấn: sao lại, vì sao. ◇Sầm Tham 岑参: “Khả tri niên tứ thập, Do tự vị phong hầu” 可知年四十, 犹自未封侯 (Bắc đình tác 北庭作) Làm sao biết đến tuổi bốn mươi, Vẫn chưa được phong hầu.
9. (Phó) Thật, thật là. ◇Thủy hử truyện 水浒传: “Cốc vũ sơ tình, khả thị lệ nhân thiên khí” 穀雨初晴, 可是丽人天气 (Đệ thất thập tam hồi) Ngày cốc vũ (hai mươi hoặc hai mươi mốt tháng tư âm lịch) vừa tạnh ráo, khí trời thật là tươi đẹp.
10. (Liên) Nhưng, song. ◎Như: “tha tuy nhiên bổn, khả ngận dụng công” 他虽然笨, 可很用功 anh ta tuy cục mịch, nhưng lại rất cần cù.
11. (Tính) Tốt, đẹp. ◎Như: “khả nhân” 可人 người có tính tình đức hạnh tốt.
12. (Danh) Họ “Khả”.
13. Một âm là “khắc”. (Danh) “Khắc Hàn” 可汗 các nước bên Tây Vực gọi vua chúa họ là “Khắc Hàn”.
Từ điển Thiều Chửu
① Ưng cho.
② Khá, như khả dã 可也 khá vậy.
③ Một âm là khắc. Khắc hàn 可汗 các nước bên Tây-vực gọi vua chúa họ là khắc hàn.
② Khá, như khả dã 可也 khá vậy.
③ Một âm là khắc. Khắc hàn 可汗 các nước bên Tây-vực gọi vua chúa họ là khắc hàn.
Từ điển Trần Văn Chánh
Từ điển Trần Văn Chánh
① Có thể, ... được: 认可 Cho là được; 可大可小 Lớn nhỏ đều được.【可见】khả kiến [kâjiàn] a. Trong tầm mắt: 可见目标 Mục tiêu trong tầm mắt; b. Đủ thấy: 可见他还不知道 Đủ thấy anh ấy còn chưa biết;【可能】khả năng [kânéng] a. Có thể, ... được: 团结一切可能团结的力量 Đoàn kết tất cả mọi lực lượng có thể đoàn kết được; b. Có lẽ, hoặc giả: 他可能不知道今天开会 Anh ấy có lẽ không biết là hôm nay họp; c. Khả năng: 有两种可能 Có hai khả năng;
② Đáng, đáng được, phải: 可怜 Đáng thương; 可观 Đáng xem; 可惜 Đáng tiếc, đáng tiếc là, tiếc là...; 及陈平长，可娶妻，富人莫肯与者 Đến khi Trần Bình lớn lên, phải lấy vợ, các nhà giàu không ai chịu gả con cho (Sử kí: Trần thừa tướng thế gia);
③ Nhưng, song: 大家很累，可都很愉快 Mọi người khá mệt, nhưng đều rất vui vẻ. 【可是】khả thị [kâshì] (lt) Nhưng, nhưng mà, song. Như 但是 [dànshì];
④ Hợp, vừa: 可人意 Hợp lòng (vừa ý) mọi người; 这回倒可了他的心了 Phen này thì vừa lòng anh ấy lắm rồi; 物有适可 Vật có sự thích nghi lẫn nhau (Hán thư);
⑤ Tỏ ý nhấn mạnh: 他写字可快了 Anh ấy viết chữ nhanh lắm; 这话可是眞的吗？ Chuyện này có thật thế không?; 可不是吗？ Phải đấy!;
⑥ (văn) Chỗ được, chỗ khá, chỗ hay, cái hay: 如此，什亦无一可邪？ Như thế chả lẽ ta chẳng có cái hay (ưu điểm) nào ư? (Hậu Hán thư);
⑦ (văn) Ưng cho, đồng ý: 衆不可 Mọi người không đồng ý (Tả truyện: Hi công thập bát niên);
⑧ (văn) Hết bệnh, khỏi bệnh: 百般医疗终难可 Trị hết các cách cuối cùng vẫn khó hết bệnh (Tây sương kí);
⑨ (văn) Khen ngợi: 吾子好道而可吾文，或者其于道不远矣 Ngài yêu đạo của thầy mà khen văn tôi, có lẽ vì văn tôi cũng không xa đạo thầy lắm (Liễu Tôn Nguyên: Đáp Vi Trung Lập luận sư đạo thư);
⑩ (văn) Vì sao, sao lại (biểu thị sự phản vấn): 可知年四十，犹自未封侯 Làm sao biết đến tuổi bốn mươi, vẫn còn chưa được phong hầu (Sầm Tham: Bắc đình tác); 夫爲人臣者，言可必用，尽忠而已矣 Làm kẻ bề tôi, vì sao lời nói ắt phải được dùng, chỉ là do lòng tận trung mà thôi (Chiến quốc sách); (văn) Có chưa, có không, phải không, phải chăng: 妹妹可会读书？ Em có từng đọc sách không? (Hồng lâu mộng, hồi 3); 我未成名君未嫁，可能俱是不如人？ Ta chưa thành danh còn em thì chưa chồng, phải chăng cả hai anh em ta đều không bằng người? (La Ẩn tập: Trào Chung Lăng kĩ Vân Anh); Khoảng, độ chừng: 章小女年可十二 Con gái nhỏ của Chương chừng mười hai tuổi (Hán thư: Vương Chương truyện). Xem 可 [kè].
② Đáng, đáng được, phải: 可怜 Đáng thương; 可观 Đáng xem; 可惜 Đáng tiếc, đáng tiếc là, tiếc là...; 及陈平长，可娶妻，富人莫肯与者 Đến khi Trần Bình lớn lên, phải lấy vợ, các nhà giàu không ai chịu gả con cho (Sử kí: Trần thừa tướng thế gia);
③ Nhưng, song: 大家很累，可都很愉快 Mọi người khá mệt, nhưng đều rất vui vẻ. 【可是】khả thị [kâshì] (lt) Nhưng, nhưng mà, song. Như 但是 [dànshì];
④ Hợp, vừa: 可人意 Hợp lòng (vừa ý) mọi người; 这回倒可了他的心了 Phen này thì vừa lòng anh ấy lắm rồi; 物有适可 Vật có sự thích nghi lẫn nhau (Hán thư);
⑤ Tỏ ý nhấn mạnh: 他写字可快了 Anh ấy viết chữ nhanh lắm; 这话可是眞的吗？ Chuyện này có thật thế không?; 可不是吗？ Phải đấy!;
⑥ (văn) Chỗ được, chỗ khá, chỗ hay, cái hay: 如此，什亦无一可邪？ Như thế chả lẽ ta chẳng có cái hay (ưu điểm) nào ư? (Hậu Hán thư);
⑦ (văn) Ưng cho, đồng ý: 衆不可 Mọi người không đồng ý (Tả truyện: Hi công thập bát niên);
⑧ (văn) Hết bệnh, khỏi bệnh: 百般医疗终难可 Trị hết các cách cuối cùng vẫn khó hết bệnh (Tây sương kí);
⑨ (văn) Khen ngợi: 吾子好道而可吾文，或者其于道不远矣 Ngài yêu đạo của thầy mà khen văn tôi, có lẽ vì văn tôi cũng không xa đạo thầy lắm (Liễu Tôn Nguyên: Đáp Vi Trung Lập luận sư đạo thư);
⑩ (văn) Vì sao, sao lại (biểu thị sự phản vấn): 可知年四十，犹自未封侯 Làm sao biết đến tuổi bốn mươi, vẫn còn chưa được phong hầu (Sầm Tham: Bắc đình tác); 夫爲人臣者，言可必用，尽忠而已矣 Làm kẻ bề tôi, vì sao lời nói ắt phải được dùng, chỉ là do lòng tận trung mà thôi (Chiến quốc sách); (văn) Có chưa, có không, phải không, phải chăng: 妹妹可会读书？ Em có từng đọc sách không? (Hồng lâu mộng, hồi 3); 我未成名君未嫁，可能俱是不如人？ Ta chưa thành danh còn em thì chưa chồng, phải chăng cả hai anh em ta đều không bằng người? (La Ẩn tập: Trào Chung Lăng kĩ Vân Anh); Khoảng, độ chừng: 章小女年可十二 Con gái nhỏ của Chương chừng mười hai tuổi (Hán thư: Vương Chương truyện). Xem 可 [kè].
Từ điển Nguyễn Quốc Hùng
Có thể — Thích nghi. Nên — Vào khoảng, ước chừng.
Từ điển trích dẫn
1. (Động) Ưng cho, đồng ý, chấp thuận, tán thành. ◎Như: “hứa khả” 许可 ưng thuận. ◇Sử Kí 史记: “Thủy Hoàng khả kì nghị, thu khứ thi thư bách gia chi ngữ dĩ ngu bách tính, sử thiên hạ vô dĩ cổ phi kim” 始皇可其议, 收去诗书百家之语以愚百姓, 使天下无以古非今 (Lí Tư truyện 李斯传) (Tần) Thủy Hoàng chuẩn y lời tấu ấy, thu các sách Kinh Thi, Kinh Thư, Bách gia để làm trăm họ ngu tối, khiến cho thiên hạ không được lấy xưa mà chê nay.
2. (Động) Hợp, thích nghi. ◇Trang Tử 庄子: “Kì vị tương phản, nhi giai khả ư khẩu” 其味相反, 而皆可于口 (Thiên vận 天运) Vị nó khác nhau, nhưng đều vừa miệng (hợp khẩu, ngon miệng).
3. (Động) Khỏi bệnh. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三国演义: “Đãi quân sư bệnh khả, hành chi vị trì” 待军师病可, 行之未迟 (Đệ bát thập hồi) Đợi quân sư (Khổng Minh) khỏi bệnh rồi làm theo cũng chưa muộn.
4. (Động) Đáng. ◎Như: “khả quý” 可贵 đáng quý, “khả kính” 可敬 đáng kính.
5. (Phó) Có thể, được, đủ. ◎Như: “nhĩ khả dĩ tẩu liễu” 你可以走了 anh có thể đi được rồi. ◇Vương Sung 王充: “Nhân chi tính, thiện khả biến vi ác, ác khả biến vi thiện” 人之性, 善可变为恶, 恶可变为善 (Luận hành 论衡, Suất tính 率性) Tính người ta, lành có thể biến thành ác, ác có thể biến thành lành.
6. (Phó) Khoảng, ước chừng. ◇Vương Duy 王维: “Lạc Dương nữ nhi đối môn cư, Tài khả dong nhan thập ngũ dư” 洛阳女儿对门居, 纔可容颜十五馀 (Lạc Dương nữ nhi hành 洛阳女儿行) Cô gái người Lạc Dương ở nhà trước mặt, Dung mạo vừa hơn khoảng mười lăm tuổi.
7. (Phó) Biểu thị nghi vấn: có không, phải chăng. ◎Như: “nhĩ khả tri đạo” 你可知道 anh có biết không? “nhĩ khả tưởng quá” 你可想过 anh đã nghĩ tới chưa?
8. (Phó) Biểu thị phản vấn: sao lại, vì sao. ◇Sầm Tham 岑参: “Khả tri niên tứ thập, Do tự vị phong hầu” 可知年四十, 犹自未封侯 (Bắc đình tác 北庭作) Làm sao biết đến tuổi bốn mươi, Vẫn chưa được phong hầu.
9. (Phó) Thật, thật là. ◇Thủy hử truyện 水浒传: “Cốc vũ sơ tình, khả thị lệ nhân thiên khí” 穀雨初晴, 可是丽人天气 (Đệ thất thập tam hồi) Ngày cốc vũ (hai mươi hoặc hai mươi mốt tháng tư âm lịch) vừa tạnh ráo, khí trời thật là tươi đẹp.
10. (Liên) Nhưng, song. ◎Như: “tha tuy nhiên bổn, khả ngận dụng công” 他虽然笨, 可很用功 anh ta tuy cục mịch, nhưng lại rất cần cù.
11. (Tính) Tốt, đẹp. ◎Như: “khả nhân” 可人 người có tính tình đức hạnh tốt.
12. (Danh) Họ “Khả”.
13. Một âm là “khắc”. (Danh) “Khắc Hàn” 可汗 các nước bên Tây Vực gọi vua chúa họ là “Khắc Hàn”.
2. (Động) Hợp, thích nghi. ◇Trang Tử 庄子: “Kì vị tương phản, nhi giai khả ư khẩu” 其味相反, 而皆可于口 (Thiên vận 天运) Vị nó khác nhau, nhưng đều vừa miệng (hợp khẩu, ngon miệng).
3. (Động) Khỏi bệnh. ◇Tam quốc diễn nghĩa 三国演义: “Đãi quân sư bệnh khả, hành chi vị trì” 待军师病可, 行之未迟 (Đệ bát thập hồi) Đợi quân sư (Khổng Minh) khỏi bệnh rồi làm theo cũng chưa muộn.
4. (Động) Đáng. ◎Như: “khả quý” 可贵 đáng quý, “khả kính” 可敬 đáng kính.
5. (Phó) Có thể, được, đủ. ◎Như: “nhĩ khả dĩ tẩu liễu” 你可以走了 anh có thể đi được rồi. ◇Vương Sung 王充: “Nhân chi tính, thiện khả biến vi ác, ác khả biến vi thiện” 人之性, 善可变为恶, 恶可变为善 (Luận hành 论衡, Suất tính 率性) Tính người ta, lành có thể biến thành ác, ác có thể biến thành lành.
6. (Phó) Khoảng, ước chừng. ◇Vương Duy 王维: “Lạc Dương nữ nhi đối môn cư, Tài khả dong nhan thập ngũ dư” 洛阳女儿对门居, 纔可容颜十五馀 (Lạc Dương nữ nhi hành 洛阳女儿行) Cô gái người Lạc Dương ở nhà trước mặt, Dung mạo vừa hơn khoảng mười lăm tuổi.
7. (Phó) Biểu thị nghi vấn: có không, phải chăng. ◎Như: “nhĩ khả tri đạo” 你可知道 anh có biết không? “nhĩ khả tưởng quá” 你可想过 anh đã nghĩ tới chưa?
8. (Phó) Biểu thị phản vấn: sao lại, vì sao. ◇Sầm Tham 岑参: “Khả tri niên tứ thập, Do tự vị phong hầu” 可知年四十, 犹自未封侯 (Bắc đình tác 北庭作) Làm sao biết đến tuổi bốn mươi, Vẫn chưa được phong hầu.
9. (Phó) Thật, thật là. ◇Thủy hử truyện 水浒传: “Cốc vũ sơ tình, khả thị lệ nhân thiên khí” 穀雨初晴, 可是丽人天气 (Đệ thất thập tam hồi) Ngày cốc vũ (hai mươi hoặc hai mươi mốt tháng tư âm lịch) vừa tạnh ráo, khí trời thật là tươi đẹp.
10. (Liên) Nhưng, song. ◎Như: “tha tuy nhiên bổn, khả ngận dụng công” 他虽然笨, 可很用功 anh ta tuy cục mịch, nhưng lại rất cần cù.
11. (Tính) Tốt, đẹp. ◎Như: “khả nhân” 可人 người có tính tình đức hạnh tốt.
12. (Danh) Họ “Khả”.
13. Một âm là “khắc”. (Danh) “Khắc Hàn” 可汗 các nước bên Tây Vực gọi vua chúa họ là “Khắc Hàn”.